Her Yenilik Geleceğimize Bir Katkıdır (Konu Özeti)

HER YENİLİK GELECEĞİMİZE BİR KATKIDIR

Günümüz bilimsel bilgi birikiminin temelinde 15. ve 20. yüzyıllar arasında Avrupa’da ortaya çıkan bir çok icat, ispat ve bilimsel çalışma bulunmaktadır. Bu icatları, gelişimini ve ortaya koyduğu sonuçları değerlendirelim.

1- MATBAANIN İCADI

Kağıda baskı ilk defa Çinliler tarafından yapılmıştır. Uygur Türklerinin ise ahşap hareketli harfler ile baskı yaptığı bilinmektedir. Ama günümüzdeki matbaa sisteminin kurucusu 1440 yılında Almanya’da Johann Gutenberg kabul edilmektedir. Gutenberg her harf için kalıp oluşturmuş ve yan yana dizilen hareketli harflerden satırlar meydana getirerek baskı yapabilmiştir.

Matbaanın İcat Edilmesiyle;

• Basım maliyetleri azalmış, kitaplar ucuzlamıştır.
• İnsanların bilgi ve kültür seviyeleri artmıştır.
• Bilgiye ulaşmak kolaylaşmış, fikirler hızlı ve kolayca yayılmıştır.
• Bilimsel gelişmeler hızlanmıştır.

2- DÜNYA’NIN YUVARLAKLIĞININ İSPAT EDİLMESİ

İlk çağlardan 1500’lü yıllara gelinceye kadar Tales (MÖ 624-548), Pisagor (MÖ 590), Aristo (MÖ 384-322), Biruni (978-1048) Dünya’nın yuvarlak olduğunu çeşitli yöntem ve hesaplamalarla ispat etmeye çalıştı. Galileo (1564-1642) teleskop kullanarak Dünya’nın yuvarlak olduğunu ve Güneş’in etrafında döndüğünü söylemesi üzerine kilise tarafından yargılanarak cezalandırıldı. 1519’da Macellan’ın başlattığı ve Del Kano’nun tamamladığı 3 yıl süren yolculuk ile Dünya’nın yuvarlaklığı ispat edilmiş oldu.

Artık kilisenin dediği gibi Dünya’nın düz değil yuvarlak olduğu herkes tarafından öğrenildi, kiliseye ve din adamlarına duyulan güven azaldı. Böylece bilimsel çalışmaların önündeki büyük bir engel ortadan kalkmış oldu. Özgür düşünce ortamının gelişmesiyle bilimsel çalışmalar hız kazandı, Rönesans, Reform ve Aydınlanma Çağı dönemleri yaşandı.

3- BUHAR GÜCÜNÜN MAKİNELERDE KULLANILMASI

Buhar makineleri, suyun kapalı bir kapta yüksek sıcaklıklarda kaynatılması ve elde edilen yüksek basınçlı buharın kontrollü bir şekilde salınarak hareket enerjisinin elde edildiği makinelerdir. 1781 yılında James Watt’ın geliştirdiği buhar gücüyle çalışan makine günümüzde kullanılan makinelerin temelini oluşturdu. Buhar makinesi sayesinde kol gücünden, kas gücünden makineli üretime geçildi ve bu yeni üretim tarzı Sanayi Devrimi’nin başlangıcı kabul edildi ve günümüz sanayinin temelleri atılmış oldu.

Günümüzde makineler James Watt’ın buhar gücü makinesi geliştirilerek farklı enerji kaynakları ile çalışmakta ve bilgisayarlar aracılığı ile kontrol edilmektedir. Önceleri kömür ve buhar gücü kullanılırken sonraları fosil yakıt (petrol, doğal gaz vs..) ve elektrik ile çalışan makineler kullanılmış, günümüzde ise artık yenilenebilir enerji kaynakları ile (Güneş, rüzgar, su) makine ve araçların çalıştığını görmekteyiz.

1770 li yıllara ait buhar gücüyle çalışan bir otomobil. Günümüzdekilerden biraz farklı 🙂

4- KÜTLE ÇEKİM KANUNU’NUN KEŞFEDİLMESİ

Dünya’nın ve diğer gök cisimlerinin üzerinde bulunan varlıklara uyguladığı çekim kuvvetine “Kütle Çekim Kuvveti” denir. Bazı Türk-İslam bilim insanları yer çekiminin varlığından bahsetse de kütle çekim kuvvetini sistemleştiren bilim insanı Isaac Newton olmuştur.

Newton’un kütle çekim kuvvetini hesaplaması sayesinde bilim insanlarının fiziki evreni anlamaları sağlanmış ayrıca havada hareket eden araçlar veya uzaya gönderilen roketler, uydular bu hesaplama dikkate alınarak geliştirilmiştir.

5- NANOTEKNOLOJİ

Nano, cüce veya küçük anlamına gelmektedir. Bir ölçü birimi olan nanometre ise 1 metrenin milyarda biri kadardır. Bir saç telinin diklemesine 100 bine bölünürse ancak bir tanesi bir nanometre boyutunda olacaktır.

Ünlü fizikçi Feynman’ın hayali “atomları tek tek istediğimiz şekilde düzenleyebilme” çalışmaları günümüzde de devam etmektedir. Maddenin en küçük taneciği olan atomu istediğimiz şekilde sıralayarak istediğimiz maddeyi elde edebilme düşüncesinden yola çıkarak yapılan çalışmalara “Nanoteknoloji” denilmektedir. Günümüzde kir tutmayan boyalar ve kumaşlar, ıslanmayan, yanmayan kumaşlar, bakteri üretmeyen çoraplar vs.. bir çok alanda nanoteknoloji kullanılmaya başlanırken gelecekte de özellikle sağlık olmak üzere birçok alanda yaygın bir şekilde hayatımızda yer alması bekleniyor.

6- MARIE CURIE

Marie Curie 1867 yılında Polonya’nın başkenti Varşova’da dünyaya geldi. Zor bir çocukluk ve eğitim hayatı geçiren Marie Curie Fransa’da eğitimini tamamladıktan sonra kendini bilime adadı. Fransız fizikçi Becquerel ile birlikte uranyum maden filizinden “Polonyum” elementini buldular. Polonyum elementi üzerinde çalışmalarına devam ederek “Radyum” elementini buldular. Radyum elementi bugün kanserin ve bazı deri hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır.

Marie Curie, Nobel Ödülü’nü alan ilk kadın ve bu ödülü iki defa alan ilk bilim insanıdır.

Meraklısına; Radyoaktif (Radioactive), Marie Curie’nin hayatını anlatan 2019 yapımı sinema filmidir. 

---

Faydalı olması dileğimle…
Sosyal Bilgiler Öğretmeni Necati YALÇIN
02.03.2021