Ülkemizin Türk Dünyasıyla Kültürel İş Birlikleri (Konu Özeti)

Ülkemizin Türk Dünyasıyla Kültürel İş Birlikleri

Türk Dünyası ortak bir dili, tarihi ve kültürü paylaşan kardeş Türk halklarından oluşur. Bu büyük ailemizin yaşadığı coğrafya, Orta Asya’daki anayurdumuz Türkistan’dan başlayıp Avrupa’daki Balkanlar’a kadar uzanır.

Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok Türk devleti, Türk dünyasının tarihî kökenlerini oluşturmuştur. Son dönemlerde, Türk cumhuriyetleri arasında ekonomik, siyasi ve kültürel işbirliği artmış ve Türk dünyası daha da güçlenmiştir.

Bugün “Türk Dünyası” olarak adlandırılan ve yaklaşık 11.2 milyon km²’lik geniş bir alanda yaklaşık 300 milyon Türk yaşamaktadır.

Türkistan neresidir?

Türkistan bir ülke adı değildir. Türklerin yaşadığı yer anlamına gelen coğrafi ve tarihi bir bölgedir.

Türk Dünyası

a) Ortak Değerlerimiz

Türk halklarını birbirine bağlayan temel unsurlar şunlardır:

• 🗣️ Ortak Dil: Güzel Türkçemiz. Farklı şiveler konuşsak da birbirimizi kolayca anlarız.
• 📜 Ortak Tarih ve Miras: Hunlar, Göktürkler, Selçuklular ve Osmanlılar gibi büyük devletlerin ortak geçmişi.
• 🎨 Benzer Kültür, Gelenek ve Görenekler: Bayram kutlamalarımız, yemeklerimiz, halk oyunlarımız ve misafirperverliğimiz gibi bizi biz yapan değerler.
• 🤝 Kardeşlik Duygusu: Binlerce kilometre uzakta olsak bile birbirimizi kardeş olarak görmemiz ve birbirimize destek olmamız.

a) Bağımsız Türk Devletleri

• Türkiye (Ankara)
• Azerbaycan (Bakü)
• Kazakistan (Astana)
• Kırgızistan (Bişkek)
• Özbekistan (Taşkent)
• Türkmenistan (Aşkabat)
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Lefkoşa)

b) İş Birliğimizin Temeli: Atatürk’ün Vizyonu

1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan Türk Cumhuriyetlerini (Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan) tanıyan ilk ülke Türkiye olmuştur,. Bu adım, kardeş ülkelerle siyasi ve kültürel iş birliğinde tarihi bir dönüm noktasıdır.

Atatürk bir gün Türk devletlerinin bağımsız olacağını öngörmüş ve onlarla aramızdaki “manevi köprüleri” yani dil, tarih ve kültür bağlarını her zaman sağlam tutmamız gerektiğini vurgulamıştır.

c) Gönül Köprülerini Kuran Kuruluşlarımız

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT)

Amaç, Türk devletleri arasında her alanda iş birliği ve dayanışmayı güçlendirmektir. En önemli çalışmalarından biri, Türk halkları arasındaki iletişimi ve ticareti daha da kolaylaştıracak bir “Ortak Türk Alfabesi” oluşturma çabasıdır.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA)

TİKA, Türkiye’nin yardım elini dünyanın dört bir yanına uzatan çok önemli bir kuruluştur. Geniş bir coğrafyada okullar, hastaneler, su kuyuları açar ve kalkınma projeleri yürütür.

Yunus Emre Enstitüsü

Amaç, Türk dilini, kültürünü ve sanatını yurt dışında tanıtmaktır. Yabancılara Türkçe öğretir ve sergiler, konserler gibi kültürel etkinlikler düzenler.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB)

YTB, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın haklarını korumak ve kardeş topluluklarla ilişkilerimizi güçlendirmek için çalışır.

Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY)

TÜRKSOY, Türk halklarının ortak kültürünü, sanatını, dilini ve tarihini korumak, tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmak için kurulmuştur.

c) Kültürümüzü Dünyaya Taşıyan Değerlerimiz

• Oktay Sinanoğlu: Hayatı boyunca Türkçenin bir bilim dili olması gerektiğini savunmuş ve dilimizin yabancı kelimelerden korunması için büyük çaba göstermiştir.
• Barış Manço: Şarkılarında atasözlerine ve deyimlere yer vererek kültürümüzü yaşatmış, dünyanın birçok ülkesinde verdiği konserlerle gönüllü bir kültür elçisi olmuştur.
• Naim Süleymanoğlu: “Cep Herkülü” lakabıyla tanınan ve dünyanın gelmiş geçmiş en büyük haltercisidir. Rekorları ve kazandığı madalyalarla spor yoluyla ülkemizi ve Türk kimliğini dünyaya tanıtmıştır.

---

Faydalı olması dileğimle…
Sosyal Bilgiler Öğretmeni Necati YALÇIN
06.12.2025

6.sınıf sosyal bilgiler türk dünyası nedir türkistan neresidir türkistan ne demek bağımsız türk devletleri nelerdir Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) nedir Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) nedir Yunus Emre Enstitüsü Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) nedir Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) nedir oktay sinanoğlu katkısı barış manço katkısı naim süleymanoğlu katkısı