İşinin Ehli İnsan Yetiştirmek (Konu Özeti)

İŞİNİN EHLİ İNSAN YETİŞTİRMEK

SELÇUKLU ve OSMANLI DÖNEMİNDE MESLEKİ EĞİTİM

Mesleki eğitim ülkelerin ekonomik, sosyal ve siyasi gelişmelerinde önemli rol oynar. Bireylerin eğitim seviyeleri yükseldikçe nitelikli iş gücü ihtiyacı karşılanır ve iş gücü verimliliği artar. Bu anlamda geçmişten günümüze mesleki eğitim önemini korumuştur. Türk tarihinde bakıldığında Selçuklu Devleti “Ahilik”, Osmanlı Devleti ise “Lonca” mesleki eğitim sistemlerini oluşturmuşlardır. Ahilik ve lonca teşkilatının ortak noktası “iş yerinde mesleki eğitim” sağlamaları ve mesleki eğitim yanı sıra ahlak eğitimini de önemsemiş olmalarıdır. Bu sistemlerin ayrıldığı nokta ise Ahilik teşkilatına sadece Müslümanlar katılabilirken Lonca teşkilatına Müslüman olmayanlar da katılabilirdi. Ahilik (Lonca) teşkilatında 10 yaşını dolduran çocuklar “yamak” olarak mesleğe başlar ardından sırası ile “çırak”, “kalfa” ve en son “usta” olunurdu. En az 8 yıl süren eğitimin ardından ancak “usta” olanlar kendilerine ait bir dükkan açabilirdi.

Osmanlı’da sanayileşmenin ardından Lonca teşkilatı nitelikli insan ihtiyacını karşılayamaz oldu meslek okullarına ihtiyaç duyuldu ve şu okullar açıldı:

• Ziraat Ameliyat Mektebi (Tarım)
• Posta ve Telgraf Mektebi (Haberleşme)
• Mülkiye Baytar Mektebi (Hayvancılık)
• Sanayi Nefise Mektebi (Sanat)
• Kadastro Mektebi (Sanat)
• Orman Mektebi (Ormancılık)

CUMHURİYET DÖNEMİ VE GÜNÜMÜZDE MESLEKİ EĞİTİM

Cumhuriyetin ilk yıllarında nitelikli insan gücünü karşılamak için açılan Sanat Okulları günümüz mesleki ve teknik liselerin temelini oluşturmuştur. Günümüzde ise mesleki eğitim Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Meslek Liselerinde ya da Halk Eğitim Merkezlerinde verilmektedir. Meslek liseleri ile mesleki eğitim devlet politikası haline gelmiş ve mesleki bilgiye, yeterliliğe, meslek ahlakına sahip, yenilikçi, üretken ve değer katan bireylerin yetiştirilmesi amaçlanmıştır. Bu okullarda otomotiv, sağlık, elektronik, bilişim, denizcilik, tekstil ve makine gibi bir çok alanda eğitim verilmektedir. Meslek eğitiminde kariyer yapmak isteyen öğrenciler üniversitelerin 2 yıllık meslek yüksek okullarına yerleşmektedir.

MESLEK ODASI

Günümüzde aynı mesleği yapan kişilerin bir araya gelerek oluşturdukları kuruluşlardır.

Meslek odaları ile ;

• Üyeler arası iletişim ve dayanışma artar
• Meslek etiği ve disiplini sağlanır
• Yeni gelişmeler paylaşılır
• Değişen yasal düzenlemelerden üyeler haberdar edilir

MESLEK İÇİ EĞİTİM

Bir mesleği yaparken çalışan bireylerin meslekte gelişme sağlamaları ve verimliliklerini artırmaya yönelik eğitim faaliyetlerine meslek içi eğitim denir.

Meslek içi eğitim ile;

• Çalışanların mesleki becerileri artırılır
• Üretim ve hizmet kalitesi artar
• Çalışanların performansı yükselir
• İş kazaları ve karşılaşılabilecek sorunlar azalır

---

Faydalı olması dileğimle…
Sosyal Bilgiler Öğretmeni Necati YALÇIN
14.04.2021