- GELENEKSEL OSMANLI SANATLARIMIZ
- EBRU SANATI
- ÇİNİCİLİK SANATI
- TEZHİP SANATI
- HAT SANATI
- MİNYATÜR SANATI
OSMANLI’DAN KALAN MİRASIMIZ
Osmanlı Devleti dünyanın farklı kıta ve coğrafyalarında uzun yıllar var olan bir imparatorluk olması nedeniyle farklı milletler, farklı kültürler ile bir arada yaşayarak hem bu kültürleri etkilemiş hem de etkilenmiştir. Böylece Osmanlı zengin bir kültüre sahip olmuştur.
Osmanlı hakimiyeti altındaki topraklarda bıraktığı eserlerde en çok camiler, köprüler, hanlar, hamamlar, kervansaraylar, hayratlar, imaretler gibi mimari eserler ön plana çıkar. Bu eserler çağın üstün mimari estetik anlayışını yansıtmakla beraber sağlam yapılar olduğu için günümüze kadar ulaşmıştır.
Osmanlı kültür, sanat ve estetik anlayışı ile ilgili bazı bilgilere de yabancı seyyahların (gezgin) eserlerinden (seyahatname) ulaşabiliyoruz.
Yabancı seyyahların yazdığı seyahatnamelerden Osmanlı kültürüne ait şu bilgilere ulaşabiliyoruz:
- Türkler temizliğe düşkündür.
- Türkler misafirperverdir, misafiri ikramlarla ağırlamayı sever.
- Türkler hayır severdir. Yardımlaşma ve dayanışmaya önem verir.
- Kahve önemli bir içecektir, mutlaka her gün kahve tüketilir.
- Evleri geniş, bol pencereli ve ışıklıdır.
- Aile hayatına önem verir. Yaşlılara saygı, çocuklara şefkat gösterilir.
- Türkler hayvan severdir. (Kuş evleri…)
- Çeşitli sanatlar ile meşgul olurlar. Ebru, hat, minyatür, çinicilik, tezhip gibi
- Türklerin yaptıkları sporlar.
Türk kültür, sanat ve estetik anlayışı zaman içinde bilimsel çalışmaların ilerlemesi, teknolojinin gelişmesi, ihtiyaçların farklılaşması gibi nedenlerle değişime uğradığı söylenebilir. Örneğin az katlı, geniş, ahşap-taş mimariden artık büyük şehirlerde çok katlı modern binalar inşaa edilmektedir.
Bununla birlikte Türk kültür, sanat ve estetik anlayışının sürekliliğini de vurgulayabiliriz. Örneğin günümüzde hala Osmanlı mimari eserlerinin kullanılması, mimari tarzının benimsenmesi, ebru gibi sanat dallarının icra ediliyor olması, çeşitli kültürel öğelerin, yemeklerin vs.. hala benimsenmesi sürekliliği vurgulamaktadır.
GELENEKSEL OSMANLI SANATLARIMIZ
Ebru
Özel bir karışım ile elde edilmiş suyun üzerine boyaların serpiştirilmesi, boyalara desen verilmesi ve bu desenlerin kağıda aktarılmasıyla yapılan el sanatıdır.
Çinicilik
Killi toprağın yüksek sıcaklıklarda pişirilerek elde edilen porselen, fayans gibi eşyaların boyanarak süslenmesi sanatıdır. Çini, Osmanlı mimari eserilenlerinin hem iç hem de dış kısımlarının süslemelerinde kullanılmıştır.
Tezhip
El yazması kitapların kenarlarını süsleme sanatıdır.
Hat
Güzel yazı yazma ve süsleme sanatına “hat”, bu işle uğraşan kişilere de “hattat” denilmekteydi. Şeyh Hamdullah, Ahmet Karahisari, Hafız Osman, Dedezade gibi isimler Osmanlı’da meşhur hattatlardandı.
Minyatür
El yazması kitaplardaki olayları tasvir etmek için perspektif olmadan çizilen çok ince işlenmiş, küçük boyutlu çizimler içeren kendine özgü boyama tekniği olan bir el sanatıdır. Minyatür sanatı ile ilgilenen kişilere “Nakkaş” adı verilmektedir.
Faydalı olması dileğimle…
Sosyal Bilgiler Öğretmeni Necati YALÇIN
13.12.2020
